Του Τάσου Πορτοκάλογλου
Διπλ.Ηλεκτρονικού Ηλεκτρολόγου Μηχανικού
Ένα από τα βασικά εξαρτήματα σε ένα σκάφος είναι η μπαταρία ίσως θα έλεγα και το σπουδαιότερο αφού χωρίς αυτήν δεν μπορεί να λειτουργήσει σχεδόν τίποτα.
Η πανάκριβη μηχανή μας δεν μπορεί να πάρει μπρος ούτε να λειτουργήσουν τα ηλεκτρονικά βοηθήματα χωρίς αυτήν μιας και είναι η βασική συνεχής πηγή ηλεκτρικής ενέργειας στο σκάφος.
Τι γνωρίζουμε όμως γι’αυτήν;Πιστεύω ότι οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε πολύ λίγα πράγματα όσο αφορά τον τρόπο λειτουργίας της την συντήρηση της καθώς με ποια κριτήρια πρέπει να επιλέξουμε την κατάλληλη μπαταρία για το σκάφος μας το οποίο έχουμε εξοπλίσει με ηλεκτρικούς εργάτες, ψυγεία, στερεοφωνικά και πολλά αλλά που για να λειτουργήσουν έχουν ανάγκη ηλεκτρικής ενέργειας.
Γενικά Χαρακτηριστικά
Το Ελληνικό όνομα είναι Συσσωρευτής ηλεκτρικής ενέργειας , (το όνομα μπαταρία είναι από το Ιταλικό Batteria που σημαίνει συστοιχία, και αυτό προέρχεται από το Batteria di accumulatori = Συστοιχία συσσωρευτών), Η μπαταρία είναι ένα ηλεκτρικό εξάρτημα ικανό να αποθηκεύει ηλεκτρισμό υπό μορφή χημικής ενέργειας. Η απόδοση της εξαρτάται από τον τύπο κατασκευής της (απόδοση είναι το ποσόν επί της εκατό της χημικής ενέργειας που μετατρέπεται σε ηλεκτρική. Το ιδανικό είναι όταν 100% της χημικής ενέργειας μετατρέπεται σε ηλεκτρική, αλλά αυτό δεν συμβαίνει.)
Μια κλασική μπαταρία μολύβδου με ηλεκτρολύτη διάλυμα θειικού οξέος έχει απόδοση 75%, ενώ μια μπαταρία κλειστού τύπου τζέλ μπορεί να φθάσει απόδοση 95%.
Ας δούμε όμως πως είναι κατασκευασμένη μια μπαταρία μόλυβδου.
Αυτή αποτελείται από μια σειρά στοιχείων οπου το κάθε ένα από αυτά έχει ηλεκτρεγερτική δύναμη (Τάση χωρίς φορτίο) όταν είναι τελείως φορτισμένο 2,2 Volt, έτσι λοιπόν για μια μπαταρία 12 Volt ονομαστική τάση θα χρειαστούμε 6 τέτοια στοιχεία 6Χ2,2=13,2 Volt.
Το κάθε ένα από αυτά τα στοιχεία αποτελείται από μια πλάκα ενεργού μολύβδου Pb για τον θετικό πόλο, και μια πλάκα διοξειδίου του μολύβδου PbO2 για τον αρνητικό πόλο.Τα στοιχεία αυτά είναι βυθισμένα σε ένα ηλεκτρολύτη διάλυμα θειικού οξέος H2SO4 και αποσταγμένου νερού H2O και λαμβάνει χώρα η παρακάτω αμφίδρομη αντίδραση
PbO2 + 2H2SO4+Pb 2PbSO4 + 2H2O + 2(96.500) Cοulomb
Από τι αποτελείεται μια μπαταρία
1) Το κέλυφος
2) Τις πλάκες εσωτερικά θετικές και αρνητικές από μόλυβδο και οξείδιο του Μολύβδου
3) Διαχωριστικές πλάκες από συνθετικό υλικό
4) Τον ηλεκτρολύτη, διάλυμα θειικού οξέος σε νερό
5) Τους πόλους από μόλυβδο.
Οι πόλοι είναι τα σημεία σύνδεσης της μπαταρίας με τα φορτία.
Κατά την κανονική λειτουργία από χημική αντίδραση του θειικού οξέος με τα μολύβδινα στοιχεία παράγεται μικρή ποσότητα υδρογόνου και οξυγόνου. Αυτά τα δύο αέρια που παράγονται στον ένα πόλο της μπαταρίας απορροφόνται από τις χημικές αντιδράσεις του αντιθέτου πόλου.
Εάν όμως κακομεταχειριζόμαστε την μπαταρία η ισορροπία αυτή χαλάει δημιουργούνται μεγάλες ποσότητες αερίων η μπαταρία υποφέρει και λέμε τότε ότι η μπαταρία βράζει